Α. ΣΧΗΜΑ ΑΣΥΝΔΕΤΟ
Οι προτάσεις μπαίνουν η μια κοντά στην άλλη χωρίς σύνδεσμο. Χωρίζονται με κόμμα. Οι προτάσεις που παραθέτονται είναι όμοιες μεταξύ τους, δηλ.: Κύρια πρόταση + κύρια πρόταση
( Έβλεπε, άκουγε, δε μιλούσε ποτέ)
Δευτερεύουσα πρόταση + δευτερεύουσα πρόταση
(Αν βρέξει, αν χιονίσει, θα φύγω)
Β. ΠΑΡΑΤΑΚΤΙΚΗ ΣΥΝΔΕΣΗ
Οι προτάσεις συνδέονται με τους παρατακτικούς συνδέσμους :
1. Συμπλεκτικούς : και (κι) , ούτε, μήτε, ουδέ, μηδέ.
2.Αντιθετικούς : αλλά, μα, όμως, παρά, μόνο,- χρησιμοποιούνται ως αντιθετικοί σύνδεσμοι: εντούτοις μάλιστα, έπειτα, μολαταύτα, εξάλλου
3. Διαχωριστικούς : ή , είτε.
4. Συμπερασματικούς : λοιπόν, άρα , επομένως,- ώστε.
Οι προτάσεις που συνδέονται με τους παρατακτικούς συνδέσμους είναι όμοιες, δηλ.:
Κύρια πρόταση + Κύρια πρόταση
( Κάθισε και περίμενε ή σήκω και φύγε) Δευτερεύουσα πρόταση + δευτερεύουσα πρόταση
(Όταν ακούει και προσέχει, καταλαβαίνει)
Γ. ΥΠΟΤΑΚΤΙΚΗ ΣΥΝΔΕΣΗ ΠΡΟΤΑΣΕΩΝ
Α. ΟΝΟΜΑΤΙΚΕΣ: | Εισάγονται με | Άρνηση | Χρησιμεύουν ως |
1. Ειδικές | Ειδικoύς συνδέσμoυς : που, πως, ότι | δε(ν) | Υποκείμενο Αντικείμενο Επεξήγηση |
2. Βουλητικές | το βουλητικό μόριο να | μη (ν) | |
3. Ενδοιαστικές | διστακτικούς συνδέσμους: μη (ν) μήπως | δε(ν) | |
4. Πλάγιες ερωτηματικές | αντωνυμίες: ποιος, πόσος, τι κτλ. επιρρήματα: πού, πότε, πώς κτλ. συνδέσμους: αν, γιατί, μήπως κτλ. | δε(ν) μη (ν) | |
5. Αναφορικές ονοματικές | αναφορικές αντωνυμίες: όποιος οποίος, που, όσος, ό, τι κτλ. | δε(ν) μη (ν) | |
Β. ΕΠΙΡΡΗΜΑΤΙΚΕΣ: | | | Επιρρηματικοί προσδιορισμοί: |
1. Τελικές | τελικούς συνδέσμους: να, για να | μη (ν) | σκοπού |
2.Υποθετικές | υποθετικούς συνδέσμους: αν (εάν), άμα, σαν | δε(ν) | προϋπόθεσης |
3. Χρονικές | χρονικούς συνδέσμους: όταν όποτε, καθώς, πριν, μόλις, ενώ αφού, προτού | μη (ν) δε (ν) | χρόνου |
4. Αιτιολογικές | αιτιολογικού ς συνδέσμους: αφού γιατί, επειδή, εφόσον | δε (ν) | αιτίας |
5. Συμπερασματικές | συμπερασματικούς συνδέσμους: ώστε (να), που (να), για να | δε(ν) μη (ν) | συμπεράσματος αποτελέσματος |
6. Εναντιωματικές | εναντιωματικούς συνδέσμους: αν και, ενώ, μολονότι, μόλο που, και που, και ας | δε(ν) μη (ν) | εναντίωσης |
7. Αναφορικές επιρρηματικές | αναφορικά επιρρήματα: που όπου, πως, όπως, ως, καθώς,όσο, σαν | δε (ν) | τόπου, τρόπου χρόνου,ποσού όρου, εναντiωoης |